بسیاری از کارشناسان معدن را موهبتی خدادادی می‌دانند که موجبات پیشرفت سریع اقتصادی را فراهم می‌کند. بر اساس آمارهای موجود ایران در لیست ده کشور نخست جهان و نخستین کشور در خاورمیانه از دیدگاه ذخایر معدنی است؛ با این وجود یکی از انتقادهایی که به مسئولان وزارت صمت و متولیان معدنی می‌شود عدم به کارگیری تمام و کمال پتانسیل‌های معدنی در کشور ماست، اگرچه کار بر روی معدن نیاز به سرمایه بالایی دارد اما در عین حال میزان بالای بازگشت سرمایه یک معدن راستی آزمایی شده موضوع قابل انکاری نیست. کارشناسان صنعتی و معدنی معتقدند در صورت سرمایه گذاری مناسب سهم معدن از تولید ناخالص کشور باید بیش از 50 درصد باشد. موضوعی که هر ساله بارها و بارها از سوی کارشناسان مطرح می‌شود اما همچنان تحقق نیافته است. در حقیقت باور صاحبنظران بر این است که در شرایط تحریم و تنگنای اقتصادی نجات دهنده کشور بیش از هر چیز بخش معدن است، معادن به جز پتانسیل‌های درآمدی و رشد اقتصادی از نظر اشتغال هم می‌توانند نقش بسیار مهم و حیاتی در کشور بازی کنند. در شرایطی که یکی از موانع رشد اقتصادی در کشور ما افزایش میزان بیکاری و یکی از چالش‌های کنونی ایجاد اشتغال است، باید اذعان داشت یکی از امتیازات بخش معدن ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در زمینه‌های مختلف است. اگرچه مشکلات پیش روی فعالان بخش معدن هم موضوعی غیرقابل انکار است، تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، به صورت مستقیم بر روی بخش معدن و صنایع معدنی تاثیرگذار بوده است، افزایش مشکلات واردات تجهیزات معدنی در کنار افزایش قیمت تجهیزات موضوعی است که تاثیر مستقیم بر روی عملکرد این بخش بر جای گذاشته است. به خصوص طی یک سال گذشته که تحریم‌های ایالات متحده و به تبع آن دیگر کشور علیه ایران تشدید یافته است، بخش معدن در کشورمان چالش‌هایی متفاوت از چالش‌های پیشین را تجربه کرده است. در این راستا ماهنامه جهان معدن در گفت‌وگویی با محمدحسین دیده ور مدیرعامل توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد به ارزیابی عملکرد بخش معدن در طول یک سال گذشته پرداخته است:
ارزیابی شما از عملکرد بخش معدن و صنایع معدنی در سال 97 چیست؟
عملکرد یک ساله بخش معدن خوب بوده اما به نظرم کافی نیست، با توجه به اینکه ما در ایران ذخایر عظیم معدنی داریم نیاز است که کار بیشتری بر روی این بخش انجام گیرد با این وجود در شرایط فعلی و با در نظر گرفتن تحریم‌ها و تاثیر آن بر اقتصاد عمومی کشور باید گفت عملکرد بخش معدن در یک سال گذشته نسبتا بد نبوده است –من از دیدگاه خودم و علم بر روی معادن فلزات و آهن این نظر را می‌دهم- با این حال کافی هم نبوده و نیاز به انجام کار بیشتر در این بخش هستیم.
مهمترین دستاورد بخش معدن در یک سال گذشته چه بوده است؟
معادن ذخایری خدادادی هستند که پرداختن به آنها تاثیر بسیار زیادی در پیشبرد اقتصادی دارد، اگرچه در عین حال کار بر روی معادن سرمایه بری بالایی با توجه به نیاز به راستی آزمایی دارد اما در نهایت پیشرفت اقتصادی زیادی در پی خواهد داشت. در حقیقت تا زمانی که در معدن به اطمینان از لحاظ بازگشت سرمایه نداشته باشیم نمی‌توان بر روی آن سرمایه‌گذاری امن انجام داد، در واقع سرمایه‌گذاری صحیح آن است که بر روی ذخایر کاملا شناخته شده انجام گیر د و یا راستی آزمایی پیش از سرمایه‌گذاری کامل صورت گرفته باشد، در چنین شرایطی می‌توان میزان بازگشت سرمایه را مورد بررسی قرار داد. انجام راستی آزمایی بر روی معادن ایران باید به صورت جدی دنبال شود، ضمن اینکه در یک سال گذشته تا حدودی این مورد رعایت شده و در نهایت اینکه دولت و ایمیدرو که متولی معادن در ایران هستند از این دیدگاه نیاز است که راهکارهای بهتری ارائه کنند.
چه مشکلات و چالش‌هایی در بخش معدن در این یک سال وجود داشته است؟
تاثیر گرفتن امکانات موجود از تحریم‌های وضع شده علیه ایران، کاهش میزان سرمایه‌گذاری با توجه به مشکلات اقتصادی، نوسان نرخ ارز و... از جمله مسائلی است که معدن‌داران و معدن‌کاران در یک سال گذشته با آن روبرو بوده‌اند و تمام این مسائل تبدیل به دغدغه خاطری برای فعالان و در نتیجه سرمایه‌گذاران این بخش بوده است.
برخی از معدنی‌ها بر این باورند که صدور بخشنامه‌های پی در پس از سوی معاونت معدنی وزارت صمت در روند کاری بخش معدن در سال 97 خلل ایجاد کرده بود، نظر شما در این باره چیست؟
در حقیقت این بخشنامه‌ها نوعی سردرگمی ایجاد کرده بود و در عین حال بسیار به زیان تولیدکننده و در نتیجه مصرف کننده بوده است؛ موضوعی که به آن باور دارم این است که پیشکسوتان این بخش می‌توانند در این حوزه صاحب‌نظر باشد و بهتر است متولیان و مسئولان فعلی معدنی از تجربه و نظر آنها استفاده کنند، در کنار آن استفاده از ظرفیت و نظر کارشناسی بخش خصوصی هم بسیار راهگشاست و پتانسیل بخش معدن را تا میزان زیادی بالا می‌برد؛ نیاز است در این بخش اعتماد سازی صورت بگیرد تا سرمایه‌گذار بداند که بخش دولتی مشکلی با حضور او ندارد و به این شکل حضور بخش خصوصی هم تقویت شود.
اولویت‌هایی که این بخش باید در سال آینده مدنظر داشته باشد چیست؟
با توجه به اینکه معدن در سرزمین ما یکی از بزرگ‌ترین ثروت‌ها و مواهب خدادادی محسوب می‌شود نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری در این زمینه داریم، چرا که کار بر روی معدن به خودی خود بسیار هزینه‌بر است؛ بهترین راهکار آن است که توان جذب بخش خصوصی و سرمایه‌گذار خارجی را در این رابطه بالا ببریم و این تنها در صورتی امکان پذیر خواهد بود که سرمایه‌گذار از بازگشت سرمایه خود اطمینان خاطر داشته باشد و من هم امیدوارم که بتوانیم از این بخش بهره لازم را ببریم.